Kleinere fondsen hebben relatief hoge kosten en zelfadministrerende fondsen juist de laagste kosten
De kosten per deelnemer bij pensioenfondsen zijn de afgelopen vijf jaar sneller gedaald dan in het verleden, maar niet alle pensioendeelnemers in Nederland profiteren daarvan. Met name kleinere fondsen blijven relatief hoge kosten hebben. Dat blijkt uit een onderzoek naar de ontwikkelingen in uitvoeringskosten van pensioenfondsen door adviesbureau Eraneos over de periode 2015-2019. Dit gegeven en de uitdagingen van het nieuwe pensioenakkoord zou een extra aanleiding moeten zijn voor kleine fondsen om na te denken over hun totale uitvoeringskosten en hun bestaansrecht.
Kosten fondsen lopen enorm uiteen
Zelf administreren blijkt over de hele linie gemiddeld goedkoper dan uitbesteden, hoewel slechts minder dan 13,5 procent van alle fondsen dit doet. Zelfadministrerende pensioenfondsen kennen de laagste kosten per deelnemer. Zeer opvallend is dat de claim van lage kosten door uitvoeringsinstanties en door leveranciers van IT-platformen niet consistent is terug te vinden bij de fondsen, terwijl diezelfde fondsen daar juist op sturen. De kosten van de verschillende fondsen lopen enorm uiteen, ook al maken ze gebruik van dezelfde uitvoerder of van dezelfde IT-platforms. “Hierbij is het opvallend dat kleine fondsen die met bepaalde platforms werken ook de hoogste kosten kennen”, zegt Arno IJmker, managing partner bij Eraneos. “Maar dit is dus niet eenduidig aan deze platforms toe te schrijven.”
Aansluiten bij groter pensioenfonds
Het lijkt aantrekkelijker om als klein fonds op te gaan in een groot fonds: de kosten per deelnemer gaan dan flink omlaag zonder dat je de sores hebt van het opzetten van een eigen administratie. IJmker: “Een pensioenfonds verliest wel zelfstandigheid daardoor en het ontvangende fonds lijkt te moeten accepteren dat haar gemiddelde kosten per deelnemer licht omhoog gaan, zo blijkt uit ons onderzoek. Alternatief is op te gaan in een Algemeen Pensioenfonds (APF). Daar liggen de kosten gemiddeld ook veel lager dan bij de Ondernemingspensioenfondsen (OPF’s).”
Fondsen moeten kosten analyseren
De gemiddelde kosten per deelnemer dalen nog steeds: bij 100 procent groei van een fonds, groeien de kosten nu met 60 procent. In eerdere onderzoeken* over de perioden 1992-2009 en 2002-2013 was dat respectievelijk 72 procent en 80 procent. De sterkere daling is niet opmerkelijk, gezien de steeds verdere consolidatie van het aantal fondsen. De schaalvergroting die hieruit voortkomt zou moeten leiden tot een scherpere daling van kosten. Daarbij geholpen door de mogelijkheden die moderne IT-systemen bieden. Dat is ook de belofte van de nieuwkomers in de markt van pensioenuitvoeringsorganisaties.
“Pensioenfondsen zouden er goed aan doen de kosten per deelnemer in detail te analyseren om te zien waar zij besparingen kunnen bereiken”, zegt IJmker. “Als die kosten vooral opgaan aan een excellente klantbediening zouden de deelnemers hogere kosten wellicht voor lief nemen. De onderhavige stelselwijziging biedt hét momentum voor pensioenfondsbestuurders om de (uitbesteding van) de dienstverlening en de kosten hiervan tegen het licht te houden.”
Over het onderzoek
Eraneos deed onderzoek naar ontwikkelingen in uitvoeringskosten van pensioenfondsen, zowel in relatie tot hun uitvoeringsorganisatie zelf, als tot de gebruikte software over de periode 2015-2019. Het onderzoek bouwt voort op eerder academische onderzoeken over de periode 1992-2013 door Alserda, Bikker en Van der Lecq*. Het Eraneos onderzoeksrapport kun je aanvragen via arno.ijmker@eraneos.com
Over Eraneos
Eraneos adviseert pensioenfondsbesturen en –uitvoerders bij het bepalen van strategie, bij de selectie en het contracteren van pensioenadministratie(software)-leveranciers, en bij de daadwerkelijke transitie en operationalisering van de dienstverlening. Tevens assisteert Eraneos bij het voldoen aan de eisen op gebied van risk & compliance (o.a. Cobit controls).
